Vegan Diyeti Nedir, Nasıl Yapılır?
Vegan Diyeti: Serbest ve Yasaklı Gıda Grupları
Ucu bucağı olmayan yemek yeme kültüründe, her geçen gün yeni bir alışkanlık dikkat çekiyor. Bu alışkanlıklar insanların toplumsal ve kültürel yapısından etkilenerek şekillenmektedir. Bu yazımızda sizlere, bazı restoran menülerinde yer alan ve beslenme konusunda oldukça dikkat çeken vegan beslenme ve veganlık hakkında bilgi vereceğiz.
Veganlık hakkında bilgi içeren yazımızda aynı zamanda vegan yiyecekleri de yer alıyor. Vegan beslenmeye dair merak edilen tüm soru işaretleri şimdi sizler için cevaplanıyor. Bir şeye alışma süresinin 21 gün olduğuna dair araştırmalar bulunuyor.
Siz de acaba veganlığa alışabilir miyim diye merak ediyorsanız önce 21 gün vegan diyeti uyguladıktan sonra vücudunuzdaki ve hislerinizdeki değişimleri gözlemleyerek daha kolay karar verebilirsiniz. Bu yazımızda veganlar nasıl beslenir? Neler tüketirler? Neler tüketmezler? gibi soruların cevabını bulabilirsiniz.
Vegan Beslenme Nedir?
Vegan olmak, bir tercihtir. 1944 yılında bir beslenme terimi olarak ortaya çıkan veganlık günümüzde de pek çok ülkede benimsenmiştir. Veganlık veya veganizm adı verilen beslenme biçiminde canlıların yaşam hakkı savunulur ve hayvansal kaynaklı hiçbir gıda ürünü tüketilmez.
Et ve süt ürünleri ile beraber hayvansal kaynaklı tüm gıdaları ve ürünleri reddederler. Hayvan hakları ve canlı yaşamına saygı temel amaç prensiptir. Doğanın temel dengesini korumak ve hayvanların yaşam hakkına saygı duymak için, hayvanlardan elde edilen hiçbir ürünü tüketmezler ve tüketilmesinin de yanlış olduğunu savunurlar.
Veganlar beslenme düzenlerini bakliyat, bitki, meyve ve sebze üzerine kurmuşlardır. Gün içinde su tüketimine büyük önem verirler. Gün içinde sebze ve meyve tüketimi de önemli bir beslenme önerisidir. Et ve süt ürünleri yerine tahıl tüketmeyi seçen veganlar, et ve sütten alınan kalsiyum, protein gibi takviyeleri bitkisel kaynaklı gıdalardan tamamlamak durumundadırlar.
Vegan beslenmede B12 vitamini eksikliği, sıkça görülen bir durumdur. Bu durum da anemi ve çeşitli kan hastalıklarına neden olmaktadır. Hayvanlardan alınan B12 vitamini yerine, tıbbi yollardan ilaç takviyesi ile alırlar. Bazı durumlarda ise bakliyatlarda bulunan B12 vitamini ile bu eksikliği karşılarlar. Yine de çoğu zaman bazı vitaminler sadece hayvanlardan alındığı için; vegan diyeti sürecinde vitamin eksikliği yaşanabilir.
Vegan Diyeti: Veganlar Ne Yer, Ne Yemez?
Veganlar Ne Yer?
Vegan beslenme biçimini benimseyen kişilerin, hayatlarını devam ettirmeleri için besinler arasında yaptığı bir tercih vardır. Bu tercihler doğrultusunda şu besinleri tüketirler:
- Etten alamadıkları proteini ıspanak, bezelye, karalahana, brokoli, börülce gibi yeşillikler, fasulye çeşitleri, nohut, mercimek, bulgur, esmer pirinç, tam buğdaylı ekmek ve makarnalar, Antep fıstığı, badem, ceviz, kaju gibi yemişlerden karşılamaktadırlar.
- Mantarın öğünlerinde yeri oldukça önemlidir.
- B12 vitaminini ilaçlar ile takviye besin olarak alırlar.
- Tüm öğünlerinde kuru meyveler, bitkisel yağlar, tahıllar ve soya yer alabilir.
- Çikolata ihtiyaçlarını ise sütsüz bitter çikolata veya vegan çikolata ile giderirler.
- Su ve meyve suyu tüketimine önem verirler.
- Kahvaltılarında zeytin ve sebzeler büyük rol oynar.
- Yumurta yerine soya unu tüketirler.
- Bal ihtiyacını ise meyve şurupları ile giderirler.
- Süt kullanmak istediklerinde; Hindistan cevizi sütü, badem sütü ve soya ürünleri kullanırlar.
- Soya unu ile yapılan Uzak Doğu besini olan “tofu” veganlar için vazgeçilmez bir yiyecektir; vegan peyniri olarak da bilinir.
- Tereyağının kullanılması gereken durumlarda ise bitkisel kaynaklı olan yağlar ve zeytinyağı tüketirler.
- Gün içinde en az 4 porsiyon sebze yemeği tüketerek, besin ihtiyaçlarını giderirler.
Veganlar Ne Yemez?
Hayvanların hayatlarını ve yaşam haklarını etkilememek adına veganların, tüketimine karşı olduğu yiyecekler listesi şu şekildedir:
- Et ve et ürünleri kesinlikle yasaklı listededir.
- Süt ve süt ürünleri de hayvansal kaynaklı gıdalardan olduğu için tüketilmez.
- Kabuklu ve kabuksuz deniz ürünleri, deniz canlılarının yaşamlarını etkilediği için tüketimi yasaktır.
- Yumurta ve yumurta ürünleri, çiftlik hayvanlarının yaşam haklarını kısıtladığı ve kapalı alanlarda üretimi yapıldığından yasaklı listede yerini alır.
- Bal ve tereyağı gibi hayvansal kaynaklı gıdaların hiçbirini tüketmezler.
Vegan Beslenme Kilo Verdirir Mi?
Vegan diyeti ile zayıflayanlar başlığından bazı şehir efsaneleri dolaşıyor olsa da aslında veganlık kilo vermek için kısa süreliğine tercih edilecek bir “kilo verme diyeti” değildir; tümüyle bir yaşam biçimidir. Ancak vegan beslenmenin ideal kilonuza ulaşmak için bir süre ağır yemeklerden uzak durmanıza yardımcı olabileceği de bir gerçektir.
Vegan beslenme eğer sağlıklı yapılırsa ve öğün içerikleri besleyici şekilde hazırlanırsa kilo değişimine pek neden olmaz sadece başlangıç aşamasında birkaç kilo kaybetme ihtimali vardır. Vegan diyeti nasıl yapılır diye düşünüyorsanız hayvansal kaynaklı gıdalardan uzak durmanız yeterlidir.
Vegan Diyeti Nasıl Olur?
Vegan diyeti nedir? Diyet kelimesinin günümüzde kilo vermek için uygulanan kısa süreli beslenme uygulamaları, perhiz olarak bilinmektedir. Ancak vegan diyeti bir yaşam felsefesidir. Hayvansal ürün tüketilmediği gibi yün, kürk, deri gibi ürünler de hayatın herhangi bir noktasında kullanılmaz. Hayvanlar üzerinde deney yapılarak üretilen kozmetik ürün, ilaç, bakım ürünü vs. gibi hiçbir ürün de veganlar tarafından tercih edilmez.
Vegan Diyetinin Faydaları Nelerdir?
Vegan beslenmede çoğunluğu sindirimi kolay besinlerden oluştuğu için öncelikle sindirim sistemini rahatlatan bir beslenme türüdür. Ek olarak hayvanların sömürülmesinin bir nebze önüne geçmenin verdiği psikolojik dinginlik de sağlığa iyi gelir.
Vegan Diyetinin Zararları Nelerdir?
Günümüz modern yaşamında doğal vegan besinlere ulaşmak zor olabildiği için dengeli ve yeterli beslenmede veganların zorlandığını söyleyebiliriz. Ayrıca hayvansal kaynaklı protein ve vitaminler bitki temellli besinlerle tam olarak karşılanamadığı için bazı vitamin eksiklikleri, yorgunluk, halsizlik, saç dökülmesi, huzursuzluk gibi problemler oluşabilir. En doğru bilgiler için beslenme uzmanı ile iletişime geçiniz.